Wat beweegt een vrouw haar lichaam te verkopen? Om seks met vreemde mannen te hebben? Is het mogelijk dat iemand dat uit vrije wil doet? Bij haar volle verstand?
Ja, dat is mogelijk.
Alles draait om de keuzes die je hebt.
Wie mag kiezen tussen een baantje als schoonmaakster, oftewel met gekromde rug op je knieën de stront uit toiletpotten schrapen, en betaalde seks, mag kiezen tussen 8 euro per uur en 25 euro per uur, voor diegenen is de keuze soms geen moeilijke.
Iedereen heeft recht op een leuke, uitdagende baan, een fijn huis, een lieve partner. Maar tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren, enzovoort. Voor veel Oost-Europese vrouwen is dit de realiteit: een thuisland waar de kansen op een goede opleiding of baan minimaal zijn.
Is de keuze om sekswerker in Nederland te worden dan in vrijheid gemaakt? Wel gezien de mogelijkheden die er zijn, niet gezien de mogelijkheden die er zouden moeten zijn.
Er zijn ook vrouwen, en dat is het andere uiterste, die die leuke, uitdagende baan hebben, dat fijne huis, ja soms zelfs die lieve partner met kinderen erbij, en er toch voor kiezen zich te laten betalen voor seks. Omdat ze op zoek zijn naar spanning en avontuur, omdat ze hun leven saai vinden, omdat ze er meer uit willen halen dan ze tot nu toe hebben gedaan. Ze willen chic uit eten, in het Amstel logeren en af en toe een reisje naar Parijs.
De Poolse immigrante en de luxe escort, allebei verkopen ze hun lichaam, maar de een doet het omdat ze keuzes te over heeft, terwijl er voor de ander juist te weinig zijn.
Ik ben een schrijver, maar werk ook als telefoniste bij een escortbureau, het chicste en duurste bureau van Nederland. De vrouwen die daar werken zijn hoog opgeleid en weten precies wat ze doen.
Een van de escorts heeft in het dagelijks leven een topfunctie in de autoindustrie. De hele dag is ze omringd door mannen die elkaar en vooral haar voortdurend proberen te overtreffen. Jarenlang speelde ze het spel mee, ze werd een haantje, een top-dog, volgens eigen zeggen: ‘een keiharde bitch’. Totdat ze, wederom volgens eigen zeggen, als escort ging werken. Ze leerde hoe ze haar vrouwelijke kwaliteiten aan kon wenden om mannen haar wil op te leggen, niet alleen in dure hotelkamers, maar ook op haar werk.
Zoals Lily, de hoofdpersoon in mijn roman, over escorts zegt: ‘Ze past zich aan, ze vormt zich om, het lijkt of ze meegeeft maar de kracht die ze uitoefent is dwingend en sterk.’
In de autoindustrie had deze escort er veel succes mee: ze werd veel aardiger en haar personeel luisterde desondanks beter naar haar.
Is deze vrouw vroeger misbruikt? Zijn de andere escorts dat? Hebben ze daarom een misvorm beeld van seks? Ik weet het niet. Degene die ik gesproken heb zeggen van niet. Die zeggen dat ze voor dit werk kiezen. Bij hun volle verstand. Ze zien het probleem niet zo.
We leven tenslotte in een wereld waarin damesbladen als de Yes en Viva artikelen plaatsen over hoe je lekker pijpt, waarin Linda in haar tijdschrift stelt dat je gewoon zin moet maken als je die zin niet hebt, waarin op elke straathoek reclames hangen van vrouwen in hun ondergoed, waarin een boek als ‘How to make love like a pornstar’ een bestseller wordt. Waarin alles, of het nu om auto’s, deodorant of wc-papier gaat, verkocht wordt met seks.
Vrijheid is een illusie. Pas als we allemaal een gelukkige jeugd hebben gehad, als we in een wereld leven waar de kansen voor iedereen gelijk zijn, waar je ook geboren bent, pas als we allemaal geharnast zijn tegen een tijdsgeest die ons probeert te verkopen dat alles te koop is, pas dan zijn keuzes echt vrij. Tot die tijd moeten we het doen met wat we hebben: de realiteit.
Als het aan mij lag verdiende een schoonmaakster evenveel als een prostituee. Als het aan mij lag werd het lichaam van een vrouw niet gebruikt om producten te verkopen. Als het aan mij lag had iedereen, waar ter wereld ook, dezelfde kansen en mogelijkheden.
Vooralsnog is dat niet het geval. En misschien gaat dat ook nooit gebeuren. Maar wie ondertussen onze aandacht verdienen zijn degenen die geen enkele kans of mogelijkheid hebben, de vrouwen die de keuze helemaal ontnomen is. Vrouwen die onder valse voorwendselen hierheen worden gelokt. Wier paspoort wordt afgepakt en vervolgens uren achter elkaar te werk wordt gesteld, in een flat vier hoog achter ergens in Nederland. Dat is een absolute schande en een smet op de vrijheid, welke invulling je ook aan het begrip geeft.
Maar het slechtste wat we daarbij kunnen doen is een hele beroepsgroep over één kam scheren en te stigmatiseren. En toch is dit precies wat de overheid steeds weer blijft doen. Ze willen de exploitatie en uitbuiting van weerloze vrouwen aanpakken, maar in de plannen die ze presenteren worden alle verschillende sekswerkers steeds weer op een grote hoop gegooid.
Alsof een Poolse, gedwongen sekswerker dezelfde is als de high-class escort met haar top-baan in de autoindustrie. Die vergelijking doet beide vrouwen ernstig tekort.
Er is verschil en dat verschil is essentieel. Wat we nodig hebben zijn geen grote gebaren, geen symboolpolitiek, in de vorm van pasjes, telefoonnummers, en algehele registratie, maar tijd, geld en aandacht. Werken op individueel niveau. Veldwerk, vakbonden, de verscheidenheid juist gebruiken. Veel meer mensen moeten de paden op en de lanen in, om te luisteren naar de signalen die er áltijd zijn.
Toen Saban B. actief was op de Wallen hebben collega-raamexploitanten veelvuldig geklaagd. Met die klachten is niets gedaan.
Vrouwen die het eindelijk aandurven om naar de politie te stappen om aangifte tegen hun pooier te doen, moeten jarenlang wachten tot er actie ondernomen wordt, zo bleek onlangs uit een uitzending van Nieuwsuur.
Menselijkheid, een menselijke blik, dat is wat er vooralsnog mist. Niet alleen in het probleem, maar vaak genoeg ook in de zoektocht naar een oplossing.
